ErgoInfo: Nr. 6 - Mei 2009

Ergotherapie en Multiple Sclerose

Het ziekteproces van mensen met Multiple Sclerose (MS) verloopt vaak met ups en downs. Tijdens slechte perioden spelen klachten extra op. Hulp via ergotherapie is dan zeer welkom. Maar ook in het gewone dagelijkse leven kunnen MS-patiënten door advies en begeleiding van de ergotherapeut de kwaliteit van hun leven vergroten.

Eén van de specialisaties van Ergotherapiepraktijk Van Bakel is hulp bij Multiple Sclerose. Vooral op het gebied van vermoeidheid en werken met MS hebben we veel expertise en kennis opgebouwd. In elke situatie zetten we de kracht van ergotherapie in: beperkingen omzeilen door slim gebruik te maken van mogelijkheden die patiënten nog wél hebben.
Vanuit onze specialisatie onderhouden we nauwe contacten met de neurologen en MS-verpleegkundige van het Catharina-ziekenhuis en Maxima Medisch Centrum.

De rol van de ergotherapeut

Het doel van ergotherapie bij MS is mensen in staat stellen dagelijkse activiteiten zo zelfstandig mogelijk uit te voeren. Dit kan via voorlichting en tips, het aanleren van bepaalde handelingen en helpen bij het uitzoeken van hulpmiddelen. Ergotherapie is niet alleen zinnig bij ernstige klachten. Juist het tijdig inschakelen van een ergotherapeut kan mensen veel ellende besparen.

Aandachtsgebieden

Bij Multiple Sclerose richt ergotherapie zich onder andere op:

• Zelfverzorging (ADL): eten, drinken, wassen en aankleden, toiletbezoek.
• Huishouden: hoe kun je het handig en minder vermoeiend doen (b.v. stoel op zwenkwieltjes in de keuken, een laag opgehangen waslijn).
• Houding: positioneren bij staan, lopen, transfers, zitten, liggen.
• Verplaatsen en vervoer: krukken, rolstoel, scootmobiel, fietsen, aangepaste auto.
• Vrije tijd, hobby’s.
• Socialiserende activiteiten: uitvoeren en meedoen.
• Werk: manier van werken, meubels op het werk.
• Wonen: inrichting, stoelen, bed, woningaanpassingen.
• Communicatie: communicatieapparatuur.

MS en vermoeidheid

Mensen met Multiple Sclerose kunnen talrijke klachten hebben. Onze ervaring is dat vermoeidheid een van de grootste problemen is omdat het dagelijkse en sociale leven er fors door beïnvloed worden. Daarnaast kunnen mensen door vermoeidheid (meer) last krijgen van andere MS-klachten, zoals wazig zien, een zwaar gevoel en duizeligheid. Goed omgaan met vermoeidheid dient dus meerdere doelen.

Vermoeidheid is zeer individueel bepaald en daarom is altijd een aanpak op maat nodig. Daarbij maken we onderscheid tussen inspanningsgebonden en niet-inspannings-gebonden vermoeidheid. Het gaat erom energie beter te verdelen, energievretende activiteiten te beperken enzovoorts. Energiemanagement noemen we dat. We laten cliënten vaak een vermoeidheidsdagboek bijhouden. Aan de hand daarvan kunnen we samen een nieuwe dag- en weekplanning opstellen.

Overige klachten MS

Ander klachten waar de ergotherapeut een rol bij kan spelen zijn:

• omgaan met pijn;
• klachten van de spieren (spierzwakte, spierstijfheid);
• klachten van het gevoel;
• problemen met stuurloosheid en evenwicht.

Werken met MS

Hulpvragen over werken met MS komen we in onze praktijk veel tegen. Vermoeidheid, geheugen- en concentratie vermogen, stuurloosheid van de spieren en andere problemen kunnen het werk flink belemmeren. Een ergo-therapeut kan ondersteuning geven via werkplekonderzoek en adviezen aan de cliënt, collega’s en werkgever.

Ondersteuning mantelzorgers

De ergotherapeut hecht veel waarde aan de rol van de omgeving (partner, kinderen, overige mantelzorgers). Ook zij moeten leren omgaan met de gevolgen van MS. Daarom worden ze veelal bij de behandeling betrokken.

Hulpmiddelen en voorzieningen

Er bestaan veel hulpmiddelen en voorzieningen voor mensen met MS. Cliënten vinden het vaak moeilijk zelf te bedenken waar ze het meest baat bij hebben. Een goed advies van de ergotherapeut is dan onmisbaar. Bovendien kunnen veel hulpmiddelen vrijblijvend via de praktijk worden uitgeprobeerd. Dit voorkomt dat voorzieningen overhaast worden aangeschaft. Uiteraard begeleidt de ergotherapeut het thuis oefenen met hulpmiddelen.

Verwijzing en vergoedingen

De ergotherapeut werkt altijd op verwijzing van een (huis)arts. De basisverzekering vergoedt per kalenderjaar 10 uur ergotherapie. Sommige aanvullende verzekeringen vergoeden meer.

Praktijknieuws: veranderingen sta-opstoel

Met ingang van 1 januari 2009 zijn de regels voor de vergoeding van een sta-opstoel gewijzigd. In onze praktijk merken we dat dit vaak tot verwarring leidt. Daarom de belangrijkste punten uit de nieuwe regelgeving op een rij.

• Een sta-opstoel met alleen een sta-opfunctie (gaan zitten en opstaan) wordt niet meer vanuit de basisverzekering vergoed.
• Nog wél verzekerd is een aangepaste stoel voor mensen die problemen hebben met het zitten zelf, eventueel gecombineerd met problemen bij gaan zitten en opstaan.
• Het belangrijkste criterium voor de zorgverzekeraar is dat de problematiek zodanig is dat een stoel die in de reguliere meubelhandel te koop is, niet volstaat.
• Indicatievoorbeelden zijn: balansproblemen, ernstige scoliose, spasticiteit en bewegingsbeperking in heup en knie.
• Stoelen die in de regel nog steeds vergoed worden, zijn o.a. stoelen met speciale aanpassingen in schuim en/of stof-fering t.b.v. vergroeiingen, structurele pijnklachten of decubitus; stoelen met pelotten of speciale armleuningen voor extra ondersteuning of stabilisatie; stoelen met een arthrodese zitting voor mensen met heup- en of knieproblemen.

Heeft u twijfels of vragen? Neem dan contact op met onze praktijk.